auxilia | |
Daedalus interea Creten longumque exsilium perosus tactusque loci natalis amore clausus erat pelago. | 183-185 |
“Licet terras”, inquit, “et undas obstruat, at caelum certe patet; | 185-186 |
illac ibimus! Minos omnia possideat, non aera possidet.” | 187 |
Dixit et in artes ignotas animum dimittit naturamque novat. | 188-189 |
Nam in ordine pennas ponit, a minima coeptas, longam breviore sequenti, ut clivo crevisse putes: sic rustica fistula quondam disparibus avenis paulatim surgit. | 189-192 |
Tum lino medias et ceris imas alligat atque ita compositas parvo curvamine flectit, ut veras aves imitetur. | 193-195 |
Puer Icarus una stabat et ignarus sua se tractare pericla modo ore renidenti plumas, quas vaga aura moverat, captabat, modo flavam ceram police mollibat lusuque suo mirabile opus patris impediebat. | 195-200 |
Postquam manus ultima coeptis imposita est, opifex ipse suum corpus in geminas alas libravit motaque in aura pependit. | 200-202 |
Instruit et natum “ut medio”, que “limite curras, Icare”, ait, “moneo, ne, si demissior ibis, unda pennas gravet, si celsior ignis adurat. | 203-205 |
Inter utrumque vola! Nec Booten aut Helicen strictumque Orionis ensem spectare iubeo: me duce viam carpe! Pariter praecepta volandi tradit et ignotas alas umeris accomodat. | 206-209 |
Inter opus monitusque genae seniles maduere, et patriae manus tremuere. Oscula non iterum repetenda suo nato dedit pennisque levatus ante volat comitique timet, velut ales, quae teneram prolem ab alto nido in aera produxit. | 210-214 |
Hortaturque sequi damnosasque artes erudit et suas ipse movet et nati alas respicit. | 215-216 |
Hos aliquis dum tremula harundine pisces captat, aut pastor baculo stivave innixus arator vidit et obstipuit, quique aethera carpere possent, deos esse credidit. | 217-220 |
Et iam Iunonia laeva parte Samos - Delosque Parosque relictae fuerant – dextra Lebinthos erat fecundaque melle Calymne, cum puer audaci volatu gaudere coepit ducemque deseruit caelique cupidine tractus altius iter egit. | 220-225 |
Vicinia rapidi solis odoratas ceras, pennarum vincula, mollit. Cerae tabuerant: ille nudos lacertos quatit remigioque carens ullas auras non percipit; oraque caerulea nomen patrium clamantia aqua excipiuntur, quae nomen ab illo traxit. | 227-230 |
At pater infelix nec iam pater “Icare”, dixit, “Icare” dixit, “ubi es? Qua regione te requiram?” | 231-232 |
“Icare”, dicebat; pennas in undis aspexit et suas artes devovit corpusque sepulcro condidit. Et tellus a nomine sepulti dicta. | 233-235 |
Orpheus und Eurydike - Prosafassung
Inde per inmensum aethera, croceo velatus amictu, digreditur, Ciconumque Hymenaeus ad oras tendit et nequiquam voce Orphea vocatur. | 1-3 |
Quidem ille adfuit, sed nec sollemnia verba nec laetos vultus nec felix omen attulit. | 4-5 |
Quoque fax, quam tenuit, lacrimoso stridula fumo usque fuit motibus nullosque ignes invenit. | 6-7 |
Exitus auspicio gravior. Nam dum nupta nova per herbas turba Naiadum comitata vagatur, in dente recepto serpentis in talum. | 8-10 |
Quam satis ad superas postquam Rhodopeius auras vates deflevit, ne non umbras temptaret et, ad Styga Taenaria ausus est descendere porta perque leves populos simulacraque functa sepulcro adiit Persephonen inamoenaque regna tenentem umbrarum dominum pulsisque ad carmina nervis sic ait: | 11-17 |
“O sub terra positi numina mundi,
in quem reccidimus,
quidquid mortale creamur,
et si licet falsi positis ambagibus
oris vera loqui sinitis, non huc, ut opaca Tartara viderem, descendi,
nec uti villosa guttura mostri colubris
terna Medusaei vincirem. |
17-22 |
Causa viae coniunx est, in quam vipera calcata venenum diffudit crescentesque annos abstulit. | 23-24 |
Posse pati volui nec me temptasse negabo. | 25 |
Amor vicit. Supera deus hic bene ora in notus est, an sit et hic, dubito. | 26-27 |
Sed et tamen auguror hic esse, si famaque veteris rapinae non mentita est, vos quoque Amor iunxit. | 27-29 |
Per haec plena loca timoris, per Chaos hoc ingens vastique silentia regni, Eurydices, ego oro, fata properata retexit! | 29-31 |
Omnia vobis debentur, paulumque serius aut citius ad unam sedem morati properamus. | 32-33 |
Huc omnes tendimus, haec ultima domus est, vosque humani generis longissima regna tenetis. | 34-35 |
Haec quoque, cum matura iustos annos peregerit, vestri iuris erit: pro munere usum poscimus. | 36-37 |
Quod si fata veniam pro coniunge negant, nolle redire mihi certum est: leto duorum gaudete!" | 38-39 |
Exsangues animae dicentem talia moventem nervosque ad verba flebant: nec
Tantalus undam refugam captavit, Ixionis orbis stupuitque, nec iecur
volucres carpsere, Belides urnisque vacarunt, inque tuo Sisyphe sediste
saxo. |
40-44 |
Tunc primum
Eumenidum victarum genas lacrimis carmine maduisse fama est. |
45-46 |
Nec regia
coniunx nec, qui regit ima, oranti negare sustinet Eurydicenque vocant. |
46-49 |
Orpheus
simul Rhodopeiius hanc accidit et legem, ne sua lumina retro flectat,
donec Avernas valles exierit ; aut dona irrita futura. |
50-52 |
Per muta
silentia adclivis, arduus, obscurus, densus trames opaca caligine
carpitur. |
53-54 |
Nec procul telluris margine summae abfuerant: | 55 |
hic metuens,
ne deficeret, videndi avidusque amans
oculos flexit: et protinus illa relapsa est bracchiaque intendens prendique et
certans prendere infelix nil nisi cedentes auras adripit. |
56-59 |
Iamque iterum
moriens de coniuge suo quicquam questa non est – quid enim nisi se amatam
quereretur ? – supremumque “vale”, quod ille iam vix auribus acciperet, dixit
revolutaque rursus eodem est. |
60-63 |
Non aliter Orpheus
gemina nece coniugis stupuit, quam tria qui timidus, medio portante catenas,
collo canis vidit, quem non pavor ante reliquit, quam prior natura saxo per
corpus oborto, quique in se crimen traxit voluitque Olenos nocens videri esse,
tuque, o confisa figurae, infelix Lethaea, tuae, quondam iunctissima pectora,
nunc lapides, quos umida Ide sustinet. |
64-71 |
Portitor orantem
frustraque iterum transire volentem arcuerat; tamen ille septem diebus
squalidus in ripa Cereris sine munere sedit: cura dolorque animi lacrimaeque
alimenta fuere. |
72-75 |
Deos Erebi crudeles
questus se recipit pulsumque in altam Rhodopen aquilonibus Haemum. |
76-77 |